شركت های مديريت صادرات نقش یک پل ارتباطی را براي كمك به بنگاههاي اقتصادي در جهت ورود به بازارهاي جهاني ايفا می کنند.

اين شركتها بسته به شرايط ونياز مي توانند مديريت  تمام يا بخشي از فعاليتهاي  صادراتي  بنگاههاي اقتصادي را بعهده بگيرند . اين شركتها در آمريكا با نامEMC  ،در اروپا با نام Trading house ودر ژاپن وكشورهاي  جنوب شرقي آسيا با  نام سوگوشوشا یا   General trading company شناخته ميشوند ولي اين شرکت ها در تمام دنيا خدمات تقريباً مشابهي را ارائه ميدهند. شرکت مدیریت صادرات(EMC) يك  شركت  كاملاً  مستقل  مي باشد كه مانند يك دپارتمان انحصاری  فروش  صادراتي  براي بنگاه ها عمل مي كند . يك شركت مديريت صادرات معمولاً يك قرارداد رسمي، جهت مديريت امر صادرات با بنگاهها می بندد . در بعضي موارد شركت مديريت صادرات نمایندگی تمام یا قسمتی از محصولات  خط  توليد آنها را مي پذيرد . شرکتهای مدیریت صادرات نباید  با شركتهاي تجارت صادرات (ETC) که معمولا به دنبال پیدا کردن مشتری خارجی هستندو هیچ  تعهدي به بنگاههای خاصي ندارند اشتباه شوند . تعهد در قبال حفظ رابطه بلند مدت با توليد كنندگان ومصرف كنندگان ماهيت شركت مديريت صادرات را از ساير واحدهاي تجاري متمايز مي نمايد. بعضی از شرکتهای EMCشبیه به یک نمایندگی عمل مي كنند بطوريكه در يك بازار حضور پيدا مي كنند به دنبال جذب مشتريان خارجي هستند ولي با نام خود صادركننده اصلي فعاليت مي كنند . فاكتورها به نام خود توليد كننده صادر مي شود و به توليد كننده در تمامي مراحل وجزئيات انجام صادرات كمك مي كند ،در اين حالت صادركننده خود ريسك عدم پرداخت پول را مي پذيرد و ممكن است قيمت را به توليد كننده پيشنهاد دهد ولي در اين حالت تصميم وقيمت نهايي توسط توليد كننده گرفته مي شود.
در ساير موارد شركتهاي مديريت صادرات همانند يك توزيع كننده عمل مي كنند . در اغلب موارد شركت مدیریت صادرات بمثابه يك توزيع كننده انحصاري مي باشد بطوريكه محصول را از توليد كننده با يك قيمت ثابت وتوافقي مي خرد وسپس به مشتري خارجي با قيمت مورد نظر خودش مي فروشد . در اين حالت شركت مديريت صادرات خود مسئول صدور فاكتور و پذيرش ريسك عدم پرداخت ميباشد .در اين موارد توليد كننده هيچ كنترلي بر قيمت صادراتي ندارد حتي ممكن است مشتري خارجي را نيز نشناسد.

شرکت های مدیریت صادرات به ویژه برای کسب و کارهای کوچک و متوسط (SME) که توان و ظرفیت ورود به بازارهای بین المللی ندارند بسیار مورد اهمیت هستند. اغلب شركتهاي مديريت صادرات در بازارهاي خارجي شبكه فروش داير مي كنند . حتي بعضي از آنها شعبه وانبار فروش هم دارند . آنچه كه معمول تر است اينكه شركتهاي مديريت صادرات نماينده ها وشبكه هاي گسترده اي از توزيع كنندگان ودلالان را در هر بازاري دارند كه براي انجام امور صادراتي خود از آنها استفاده مي كنند.

خدمات يك شركت مديريت صادرات بسياري از جنبه هاي مربوط به صادرات از جمله انجام تحقيقات بازار،ترتيب امور حمل ونقل، تعين توزيع كننده يا نماينده خارجي، حضور در نمايشگاههاي خارجي، انجام امور مربوط به تبليغات، تنظيم اسناد و صورتحسابها را پوشش ميدهد.
بطور كلي خدماتي را كه براي شركتهاي مديريت صادرات بر شمرده اند به دو دسته تقسيم مي شوند يك دسته خدماتي هستند كه براي ايجاد تقاضا در بازارهاي بين المللي مي باشد دسته ديگر خدماتي هستند كه شركتهاي مديريت صادرات به بنگاههاي كوچك ومتوسط ارائه ميدهند تا آنها را در پاسخ به تقاضاي مشتريان بين المللي ياري دهند.

بر اساس آخرین اطلاعات منتشر شده از شرکت های مدیریت صادرات رتبه بندی شده توسط سازمان توسعه تجارت در سال 1396 مجموعا در کل کشور 57 شرکت مدیریت صادرات ثبت شده وجود دارد، استان خراسان رضوی با 8 شرکت مدیریت صادرات بیشترین تعداد شرکت ثبت شده در کشور را به خود اختصاص داده است، سایر استانهای کشور به ترتیب استان اصفهان 7 عدد، تهران 5 عدد، ، استان مرکزی 5 عدد، استان فارس 4 عدد، استان یزد 4 عدد. باتوجه به اطلاعات موجود برای اغلب شرکت های مدیریت صادرات دامنه سایت فعالی برای شان معرفی نشده است!

 نکته قابل توجه اینکه برخی از استان های کشور مانند استان بوشهر، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و شمالی، گلستان، هرمزگان و... هیچ شرکت مدیریت صادرات ثبت شده ای ندارند، باتوجه به اینکه بخش مهمی از بنادر تجاری کشور در استان های بوشهر، سیستان و بلوچستان (بندر چابهار) و هرمزگان (بندر شهید رجایی) واقع است، عدم توجه به بحث مدیریت صادرات در این استان ها باید مورد توجه بیشتری قرار بگیرد. از طرف دیگر از 57 شرکت مدیریت صادرات ثبت شده به لحاظ رتبه بندی 36 شرکت در مرحله موافقت اولیه برای شروع کسب و کار قرار دارند که نشان می دهد این صنعت و این نوع کسب و کار در ایران هنور در مراحل ابتدایی رشد خود به سر می برد و فرصت تجاری خوبی برای کارگزاران صادراتی و فعالان حوزه بازرگانی برای ورود به این عرصه وجود دارد. باید توجه داشت که تعداد اندک شرکت های مدیریت صادرات مساله چندان بااهمیتی نیست زیرا یکی از وظایف ذاتی این کسب و کارها مدیریت صادرات و جلوگیری از رقابت منفی و قیمت شکنی صادرکنندگان ایرانی در بازارهای خارجی می باشد در صورت عدم وجود شرکت های مدیریت صادرات، تولیدکنندگان کوچک، متوسط و بزرگ هرکدام به صورت مجزا به تاسیس یک واحد بازرگانی در واحدهای صنعتی و تولیدی مختص به خودشان اقدام می کنند، تصور کنید در یک شهرک صنعتی کوچک که 6 عدد تولیدکننده مبلمان وجود دارد 6 واحد بازرگانی کاملا مجزا شکل می گیرد که البته باید توجه داشت هرکدام از این 6 واحد بازرگانی یکدیگر را به دید رقیب می بینند و ضمن ورود به بازارهای خارجی دست به رقابت منفی می زنند که در نتیجه برند صنعتی ایران تخریب می شود و ممکن است طرف مقابل ایران را به دامپینگ متهم کند، از طرف دیگر تولیدکنندگان که تخصص اصلی شان تولید است وارد حوزه تجارت می شوند که به صورت کلی در آن تخصص لازم را ندارند. پس لازم است به جای توجه به تعداد (دید کمی) شرکت های مدیریت صادرات به کیفیت فعالیت این شرکت ها توجه شود، به عنوان مثال یک شرکت مدیریت صادرات بزرگ که به صورت مادرتخصصی درآمده است و در اکثر شهرک های صنعتی در استان های مختلف و بنادر کشور شعبه فعال دارد در تقویت صادرات و ارزآوری کشور بسیار موثر تر اقدام خواهد کرد تا چندین شرکت مدیریت صادرات کوچک. بنابراین باید به تاسیس شرکت های مادر تخصصی مدیریت صادرات نیز توجه ویژه ای داشت.  

محمد پورسردار - کارشناس اقتصادی